WPROWADZENIE DO TEMATYKI SYMPOZJUM
Jednym z wszechobecnych w życiu człowieka terminów jest „kryzys”, który jest pojęciem wieloznacznym, pochodzi od starogreckiego „krisis” i oznacza punkt zwrotny, przesilenie, moment rozstrzygający, jakościową zmianę układu lub w układzie. W języku potocznym termin „kryzys" używany jest w sytuacjach, które kojarzą się z zagrożeniem.
Dostępna literatura kryzys definiuje w sposób wieloznaczny, jednak ogólnie można stwierdzić, że kryzys to specyficzny stan lub proces, który może mieć różny zasięg terytorialny i czas trwania. Dotkliwość kryzysu może być zróżnicowana. Niewątpliwie ocena kryzysu zależy od tego, z jakiego miejsca prowadzona jest obserwacja. Miejscami, o których mowa powyżej może być obserwacja prowadzona z zewnątrz, z wewnątrz w trakcie trwania kryzysu bądź po zakończeniu kryzysu w odstępie czasowym. Istnieje duże prawdopodobieństwo, że ocena powyższego zjawiska będzie odmienna.
W literaturze przedmiotu wyróżnia się dwa etapy i cztery fazy procesu zarządzania kryzysowego. Pierwszy etap, planowania występuje przed zdarzeniem i obejmuje fazy zapobiegania i przygotowania. Natomiast drugi etap realizowania występuje po zdarzeniu i obejmuje fazy reagowania i odbudowy.
Zarówno w polityce bezpieczeństwa państwa jak i innych państw obserwuje się tendencję wzrostową w zakresie problematyki działań zarządzania kryzysowego. Sprawność i skuteczność tychże działań, o których mowa powyżej zależy w dużym stopniu od umiejętności, kompetencji i wiedzy zarówno osób kierujących działaniami, jak i jednostek biorących udział w akcjach ratowniczych.
W obecnych czasach zagrożenia różnego typu występują coraz częściej, rozwijają się bardzo dynamicznie przekształcając się w sytuacje kryzysowe o zróżnicowanym zasięgu terytorialnym. Powyższemu zjawisku bardzo często w jego pierwszej fazie towarzyszy chaos i dezorganizacja spowodowana zaskoczeniem.
Problemy towarzyszące zarządzaniu kryzysowemu skłaniają do poszukiwania na podstawie doświadczeń i teorii skutecznych rozwiązań, działań czy procesów w badanej dziedzinie w taki sposób, aby dały jak największe efekty przy jak najmniejszych nakładach.