Zgodnie z art. 1A Konwencji Genewskiej uchodźca oznacza osobę, która:
„… na skutek uzasadnionej obawy przed prześladowaniem z powodu swojej rasy, religii, narodowości, przynależności do określonej grupy społecznej lub z powodu przekonań politycznych przebywa poza granicami państwa, którego jest obywatelem, i nie może lub nie chce z powodu tych obaw korzystać z ochrony tego państwa, albo która nie ma żadnego obywatelstwa i znajdując się na skutek podobnych zdarzeń, poza państwem swojego dawnego stałego zamieszkania nie może lub nie chce z powodu tych obaw powrócić do tego państwa”.
A więc uchodźcami są nie tylko osoby uciekające przed wojną lub innymi konfliktami zbrojnymi. To również osoby prześladowane z powodu wyznawanej religii, narodowości, pochodzenia etnicznego, czy orientacji seksualnej. Wśród uchodźców znajdziemy osoby, które w kraju pochodzenia doznawały przemocy w rodzinie lub przemocy ze względu na swoją płeć lub doświadczyły tortur. Uchodźcami są również dzieci.
Wg szacunków Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczonych do spraw Uchodźców, na świecie jest takich osób około 80 milionów.
Pomimo faktu, że organem właściwym w sprawach udzielenia ochrony międzynarodowej w Polsce jest Szef Urzędu ds. Cudzoziemców, to funkcjonariusze Straży Granicznej mają jako pierwsi kontakt z cudzoziemcami. Stąd też wynika właściwość organów Straży Granicznej do przyjmowania wniosków o udzielenie ochrony międzynarodowej oraz ich ważna rola w całej procedurze uchodźczej.
Kadra OSS SG w Lubaniu przeprowadza szereg działań szkoleniowych, dedykowanych funkcjonariuszom Straży Granicznej, a dotyczących tematyki: praw człowieka, udzielania cudzoziemcom ochrony na terytorium RP, identyfikacji kulturowej cudzoziemców z różnych regionów świata oraz komunikacji międzykulturowej.
