WPROWADZENIE DO TEMATYKI SYMPOZJUM
Nie ma współcześnie, w szeroko rozumianym bezpieczeństwie narodowym, takiego obszaru jak bezpieczeństwo wewnętrzne państwa, które podlegałoby tak gwałtownym i dynamicznym przeobrażeniom. Powoduje to, że jednym z głównych tematów poruszanych przez polityków, przedstawicieli administracji rządowej i samorządowej oraz obywateli na początku XXI wieku są problemy związane z bezpieczeństwem wewnętrznym państwa.
Najważniejszym celem każdej władzy jest zapewnienie obywatelom takich warunków w państwie, w których zarówno ich bezpieczeństwo, jak i rozwój jest im zagwarantowany.
W sytuacjach wyższej konieczności władza przy podejmowaniu prób zmierzających do zwiększenia stopnia bezpieczeństwa w państwie powinna czynić wszystko, aby wprowadzane zmiany w minimalnym tylko stopniu miały wpływ na sposób funkcjonowania podstawowych swobód obywatelskich i w miarę możliwości nie naruszały demokratycznych praw.
W miarę rozwoju cywilizacyjnego świata zmieniały się poglądy na temat charakteru, funkcji, przeznaczenia i organizacji państwa. Odzwierciedleniem tych zmian są poglądy filozofów, którzy w swoich rozważaniach próbowali określić istotę państwa i jego charakter (W. Kitler, B. Wiśniewski, J. Prońko, Problemy zarządzania kryzysowego w państwie, AON, Warszawa 2000, s. 49).
Każde współczesne państwo spełnia wiele funkcji, w tym między innymi wewnętrzną, której wypełnienie sprowadza się do zapewnienia porządku i bezpieczeństwa wewnątrz kraju, co osiąga się poprzez działanie organów administracyjnych państwa. W ścisłym związku z tą funkcją pozostaje jeden z typów bezpieczeństwa państwa, a mianowicie bezpieczeństwo wewnętrzne państwa. Postrzegane jest ono jako stan (proces) uzyskany w efekcie spełniania przez państwo funkcji wewnętrznej realizowanej w ramach strategicznej polityki bezpieczeństwa narodowego, przejawiający się ochroną porządku konstytucyjnego, życia i zdrowia obywateli, majątku narodowego przed bezprawnymi działaniami, a także skutkami klęsk żywiołowych i katastrof technicznych.
Podstawą prawną realizacji zadań w zakresie bezpieczeństwa wewnętrznego RP jest konstytucja, ustawy oraz wydane na ich podstawie akty wykonawcze (rozporządzenia).
Tak zarysowany zakres prawnych podstaw odnosi się ściśle do konstytucyjnego katalogu źródeł prawa powszechnie obowiązującego (art. 87), który ponadto obejmuje akty prawa miejscowego na obszarze działania organów, które to prawo ustanowiły, oraz ratyfikowane umowy międzynarodowe.
Odpowiedzialność za bezpieczeństwo wewnętrzne państwa spoczywa w Polsce na wielu podmiotach. Można ją przypisać wszystkim organom administracji rządowej i samorządowej. W zakresie swoich kompetencji odpowiedzialność taką ponoszą również instytucje publiczne, organizacje i stowarzyszenia. Częścią odpowiedzialności za bezpieczeństwo obciążone jest społeczeństwo - obywatele naszego państwa, funkcjonujący w różnego rodzaju grupach, wspólnotach, społecznościach oraz instytucjach.